Robotik kalça protezinde milimetrik doğruluk: “Robot cerrahın yerini almaz, cerrahı güçlendirir”
Kalça protezi ameliyatlarında son yıllarda öne çıkan yeniliklerden biri robot destekli cerrahi. Geleneksel yöntemlere göre implant yerleşiminde üç boyutlu planlama, kişiye özel ölçümler ve milimetrik doğruluk sağlayan sistemler; ağrı, iyileşme süresi ve uzun dönem protez başarısında önemli kazanımlar vadediyor. Doç. Dr. Ata Can, robotik kalça protezisinin ne olduğu, hangi hastalara uygun olduğu ve pratik yararlarını şöyle özetliyor.
Robot ne yapıyor, cerrah ne yapıyor?
Sıklıkla duyulan bir yanlış anlama “robot ameliyatı cerrahı ortadan kaldırır” şeklinde oluyor. Doç. Dr. Ata Can’ın vurguladığı gibi robotlar cerrahın yerini almaz; cerrahın planını; ışık tutar, hassasiyetini artırır ve ameliyat sırasında implanta ulaşılacak en uygun açı, derinlik ve yönelim gibi parametreleri milimetrik olarak uygulamaya yardımcı olur. Bu sayede protezin yanlış yerleşiminden kaynaklanan çıkık riski, bacak boyu eşitsizliği veya erken aşınma gibi sorunların olasılığı düşürülüyor.
Hastaya ne faydası var?
Robotik platformlar, ameliyat öncesi çekilen görüntüler üzerinden 3B planlama yaparak implant boyutunu ve pozisyonunu hastaya özel belirliyor. Sahada gözlemlenen yararlar: daha küçük cerrahi kesiler, daha az yumuşak doku travması, ameliyat sonrası daha az ağrı, yatış süresinde kısalma ve günlük yaşama daha hızlı dönüş. Ancak Doç. Dr. Ata Can’ın da belirttiği üzere sonuçları belirleyen yalnızca teknoloji değil—hasta seçimi, cerrah deneyimi ve ameliyat sonrası rehabilitasyon da kritik.
Hangi hastalara öneriliyor?
Robotik kalça protezi genellikle ileri derecede kireçlenme, travma sonrası deformiteler veya anatomik zorluklar gibi klasik protez endikasyonlarında kullanılabiliyor. Özellikle anatomik yapıda oynama veya eşlik eden sorunlar olan olgularda kişiye özel planlama avantaj sağlıyor. Ancak her hasta robotik cerrahi için uygun olmayabilir; değerlendirme multidisipliner ve bireysel yapılmalı.
Riskler ve beklentiler
Robotik sistemlerin getirdiği hassasiyete rağmen ameliyatın temel riskleri (enfeksiyon, tromboz, çevre dokuda hasar vb.) devam eder; bu nedenle cerrahi ekip, enfeksiyon kontrolü ve rehabilitasyon protokollerinde titiz davranmalı. Doç. Dr. Ata Can, hastaların beklentilerini gerçekçi tutmalarını; “daha hızlı ve kontrollü iyileşme” sözünün “anında sıfır sorun” anlamına gelmediğini söylüyor.
Son söz — teknoloji bir araçtır
Robotik kalça protezi, ortopedi cerrahisinin hassasiyetini ve kişiye özel planlamayı bir üst seviyeye taşıyor. Ancak başarının anahtarı hâlâ cerrah-hasta-ekip üçlüsünün deneyimi, doğru hasta seçimi ve ameliyat sonrası rehabilitasyon. Doç. Dr. Ata Can’ın ifadeleriyle: “Robot, cerrahın kararlarını daha hassas uygulamaya yarayan bir araçtır; cerrahın yerini almaz.”
News