Trombosit sayısının düşüklüğü, bazen ciddi hastalıkların habercisi olabiliyor. Acil müdahale gerektiren durumlar arasında yer alan “akut immün trombositopenik purpura” hakkında Prof. Dr. Betül Tavil, hastalığın belirtilerinden tedavi seçeneklerine kadar merak edilenleri anlattı. Tavil, özellikle trombosit düşüklüğünün tek başına görüldüğü olgularda doğru tanının ve zamanında tedavinin önemine dikkat çekiyor.
Trombosit sayısı düşüklüğü ve kötü huylu hastalıkları
Trombosit sayısı düşük olması, bazen lösemi ve lenfoma gibi kötü huylu hastalıkların ön belirtisi olabilir. Bunlar nasıl ayırt edilir?
Hastanın fizik muayenesinde; karaciğer ve dalakta büyüme gözlemleniyorsa, lenf bezlerinde büyüme varsa, hemoglobin ve lökosit sayısında düşüklük varsa, periferik yaymada atipik hücreler saptanmışsa, ayrıca hastanın öyküsünde son dönemlerde kilo kaybı olması, antibiyotik tedavisine rağmen düşmeyen ateş olması, gece terlemelerinin olması gibi eşlik eden bulgular varsa bize lösemi ve lenfoma gibi kötü huylu hastalıkları düşündürür.
Bu sayılan bulgular yoksa, hastanın genel durumu iyiyse ve yalnızca trombosit düşüklüğü varsa bu durumda birinci sıradaki ön tanı akut “immün trombositopenik purpura” olur. Peki, bu durum tam olarak ne anlama geliyor?
Akut immün trombositopenik purpura nedir?
Akut immün trombositopenik purpurada, trombositleri parçalayan antikorlar söz konusudur. Bu antikorlar, yaklaşık 2-3 hafta öncesinde geçirilmiş viral veya bakteriyel bir enfeksiyon ya da bir aşı uygulaması sonrasında gelişebilir.
Aslında, bakteri veya virüsü hedef almış olan bu antikorlar, yanlışlıkla trombositleri parçalayarak trombosit sayısının düşmesine yol açabilir.
Hangi durumlarda söz edilebilir?
Akut immün trombositopenik purpura düşünülen bir hastada; trombosit sayısı 20 binin altına düşerse, kafa içi kanama riski söz konusudur. 10 binin altına düştüğünde bu risk daha da artmakta ve kendi kendine burun kanaması ve ciltte noktasal kanamalar görülebilir.
Konuyla ilgili olarak Prof. Dr. Betül Tavil; “Bu noktada; intravenöz immunglobulin gibi tedavi seçenekleri kullanılır. Kullanılan tedavi seçeneklerinin başarısı oldukça yüksektir. Hastada enfeksiyon varsa intravenöz immunglobulin, enfeksiyon yoksa yüksek doz metil prednizolon tedavi seçenekleri kullanılır” diyor.
Bu olguların, yani akut immün trombositopenik purpura olgularının %80’i tedaviye yanıt verir ve iyileşir. Yüzde yirmisi ise kronikleşir. Tavil, “Bu ayrımı yapmak, yani iyi huylu-kötü huylu ayrımını yapmak ve bir an önce tedaviye başlamak önemlidir” şeklinde ifade ediyor.
News
